
Η γοητεία του μύθου της Ατλαντίδας
Επί αιώνες η ανθρώπινη φαντασία αρέσκεται να περιπλανάται σε κόσμους δίχως υπόσταση. Ίσως είναι αυτή η παράδοξη γοητεία του μυστήριου και τα θέλγητρα που κρύβει το ενδεχόμενο της ύπαρξης ενός κόσμου αντισυμβατικού. Ίσως είναι άπλα μια έκφραση της πιο απόκρυφης ανάγκης του ανθρώπου: της φυγής. Όταν η πραγματικότητα έχει την τάση να πληγώνει, το όνειρο ενός άλλου κόσμου λάμπει σαν φάρος στο σκοτάδι. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, που οι μεγαλύτερες μορφές τέχνης γεννήθηκαν σε μια πραγματικότητα θλίψης. Κάποιες φορές, η φαντασία αυτή ντύνει τους ψιθυρούς μια άλλης εποχής με το πολύχρωμο ένδυμα του θρύλου. Πόλεις που χάθηκαν στις φλόγες, πόλεις που τις κατάπιε το δάσος και άλλες, που καταδικαστήκαν στην αιώνια σιωπή και ακινησία που βασιλεύει στα ανεξερεύνητα βάθη των ωκεανών. Όλες έχουν ένα κοινό: Έγιναν μύθοι που στοιχειώνουν τον λογισμό των ανθρώπων ως την παρούσα ήμερα.
Ακολουθώντας αυτούς τους ψιθύρους λοιπόν, θα σας ξεναγήσω στα μονοπάτια της πόλης που ναυάγησε: Της Θρυλικής Ατλαντίδας.
Η πρώτη αναφορά που έχουμε στην Ανταντιδα χρονολογείται στο 360 π.Χ στους διαλόγους του Πλάτωνα “Τίμαιος” και “Κριτιας“. Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, οι Άτλαντες ήταν ένας λαός με υπερφυσικές ικανότητες και θεϊκή καταγωγή, που ζούσαν ειρηνικά σε ένα εύφορο νησί πέρα από τις Πύλες των Ηρακλειδών (στενό του Γιβραλτάρ).
Στο “Κριτίας“, ο Κριτίας αφηγείται όσα άκουσε από τον παππού του για την συνομιλία του Σόλωνα στη Σαΐδα της Αιγύπτου, οπου όταν αναφέρθηκε στον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα, οι Αιγυπτίους Ιερείς που του είπαν πως τρεις ακόμα κατακλυσμοί είχαν προηγηθεί και πως σε κάποιον από αυτούς χάθηκε η Ατλαντίδα.
Στο “Τίμαιος“, ο Πλάτωνας αναφέρει πως κοντά στις Στυλές Του Ηρακλή υπήρχε ένα πανίσχυρο νησί που ονομαζόταν Ατλαντίδα. Η έκταση της γης που κατείχε μπορούσε να το χαρακτηρίσει ως ήπειρο. Εδώ, η Ατλαντίδα παρουσιάζεται στενόμακρη, από ανατολή και δύση, ενω θα μπορούσε να την διασχίσει κανεις περπατώντας 18 μέρες και νύχτες. Με πλοίο, περνώντας από μερικά άλλα νησιά έφτανες στην απέναντι ήπειρο -(πιθανώς εδώ εννοείται η Αμερική).
Όσον άφορα την δημιουργία της Ατλαντίδας, αναφέρονται τα έξης: «Όταν οι θεοί μοιράστηκαν τη γη, ο Ποσειδώνας έλαβε την Ατλαντίδα και την παρέδωσε στους γιους του τους ημίθεους για να την καλλιεργήσουν. Ένας από αυτούς παντρεύτηκε την Λευκίππη και έκαναν την Κλειτώ, που την ερωτεύτηκε ο Ποσειδώνας και θέλησε να την κάνει για πάντα δικιά του. Τότε διάλεξε ένα μέρος και το προστάτεψε με κυκλικές ζώνες από εύφορη γη και θάλασσα ώστε να της εξασφαλίσει παραδεισένια ζωή».
Ο Πλάτωνας, σαφώς δεν ήταν σύγχρονος της Ατλαντίδας. Η ιστορία του ωστόσο, είναι η πιο μελετημένη και ευρέως αποδεκτη. Κάποιοι, λένε πως τη περιγραφή εμπνεύστηκε από παλαιότερες παραδόσεις. Άλλοι θεωρούν πως βασίστηκε σε άσχετα γεγονότα όπως η έκρηξη του Ηφαιστείου της Θήρας, τον Τρωικό πόλεμο, ή και πιο σύγχρονα όπως η καταστροφή της Ελίκης το 373 π.Χ. και η αποτυχημένη εισβολή της Σικελίας το 415-413 π.Χ.. Αναμεσά τους και ο Αριστοτέλης, ο οποίος θεωρεί πως όσα περιγραφεί ο Πλάτωνας στο θέμα είναι αβάσιμα.
Το ενδιαφέρον ωστόσο, κεντρίzει η μυστηριώδης εξαφάνιση της Αντλαντίδας. Καπού εδώ, τα οποία ιστορικά
στοιχειά χάνονται και το κενό αναλαμβάνουν να συμπληρώσουν μύθοι και υποθέσεις. Όπως προαναφέρθηκε, οι Ατλαντες ήταν ένας παντοδύναμος λαός. Κάποτε, κυριευμένοι από την αλαζονεία αποφασίσαν να στραφούν
ενάντιων των λαών της Μεσογείου με σκοπό να τους κυριεύσουν. Κάπως έτσι, οι δυνάμεις τους διασταυρώθηκαν και με αυτές των Αθηναίων από τους οποίους ηττήθηκαν. Οι θεοί τότε, για να τιμωρήσουν την μεγαλομανία των Ατλάντων κατέστρεψαν την Νήσο σε μια μονάχα νύχτα βυθίζοντας την για πάντα στα άδυτα του ωκεανού.
Ονειρεύτηκα κάποτε μια απόκοσμη, υποθαλάσσια πόλη λουσμένη στο φως, φυλακισμένη σε ένα άυλο κελί από σκοτάδι… Η εικόνα ακόμα και σήμερα, τόσα χρόνια μετά, στοιχειώνει συχνά την φαντασία μου. Δεν ξέρω εάν το μυστηριο θα βρει ποτε απάντηση, μα ελπίζω ειλικρινά πως όχι. Εάν βρεθεί, ένα κομμάτι της γοητείας του θρύλου που περιβάλει την ύπαρξη της χαμένης Πολιτείας θα χαθεί για πάντα. Ίσως, είναι καλύτερα οι λαμπροί τρούλοι και τα ανεξερεύνητα δαιδαλώδη μονοπάτια να παραμείνουν ακριβώς αυτό που είναι: ένα παραστρατημένο όνειρο της λήθης.